Mụn trứng cá là rối loạn mãn tính phổ biến của nang lông và tuyến bã, trong đó nang lông bị giãn nở, tắc nghẽn tổn thương khu trú và viêm, Cơ chế hình thành mụn trứng cá được xác định là do da tăng tiết bã nhờn, hiện tượng sừng hóa của nang lông và sự phát triển quá mức của trực khuẩn kỵ khí gram dương Propionibacterium acnes (P. acnes)
Khái niệm các loại mụn thường gặp:
Qua thời gian dài tích lũy kinh nghiệm thăm khám và điều trị các ca mụn thành công, Quỳnh Nga xin tổng hợp lại một số khái niệm các loại mụn thường gặp sau đây.
Mụn đầu đen, đầu trắng là gì?
Mụn đầu đen là mụn lồi một phần đầu nhân lên bề mặt da được gọi là “nhân hở” nhân mụn bị không khí oxy hóa bụi bẩn bám vào tạo thành màu đen hoặc nâu đen đặc trưng.
Mụn đầu trắng là nhân mụn bị đóng dưới lớp biểu bì, lỗ chân lông bị bí hoàn toàn không bị oxy hóa.
Mụn ẩn là gì?
Mụn ẩn là mụn có nhân nằm sâu trong nang lông không viêm, không sưng và không đau. Là loại mụn khó điều trị và rễ tái phát nhiều lần, mọc với số lượng lớn và khiến cho da mặt trở nên sần sùi, không mịn màng trông giống nổi mẩn hoặc dị ứng.
Mụn bọc là gì?
Mụn bọc là mụn có kích thước lớn thường màu đỏ và sưng to, gây đau và khó chịu, là một thể nặng của mụn do vi khuẩn P.acnes xâm nhập vào lỗ chân lông, gây viêm ứ mủ trắng bên trong.
Mụn nang là gì?
Mụn nang là thể nặng nhất của mụn trứng cá, nằm sâu dưới da có thể gây nhiều biến chứng như để lại sẹo thâm hoặc sẹo lõm gây mất thẩm mỹ. Biểu hiện mụn nang là sưng rất to nổi gồ lên da, kích thước lớn tạo sẩn (papule) lớn > 0.5 cm hoặc nốt (> 1cm)
Mụn thịt là gì?
Mụn thịt là các u nang nhỏ lành tính chứa keratin và bã nhờn của ống tuyến mồ hôi eccrine(U tuyến mồ hôi), thường nằm thành đám dưới mắt. Có màu trắng hoặc màu da, nhỏ liti với kích thước rất bé từ 1-3mm, hơi cứng và sần sùi, không đau, không ngứa, không thể tự hết được mà sẽ ngày càng lan nhiều hơn.
Các nguyên nhân gây mụn
Nguyên nhân ngoại cảnh
Sử dụng nguồn nước bẩn để rửa mặt mà không biết. Hãy chú ý đến nguồn nước bạn sử dụng mỗi ngày tại nhà, bởi nếu nguồn nước không đảm bảo cũng là một phần nguyên nhân gây nổi mụn trứng cá. Theo đó, bạn nên tìm hiểu xem nguồn nước nhà mình sử dụng có những hiện tượng như nước đổi màu, ngả vàng, đục ngầu, có váng đen… không được trong như bình thường. Nước có mùi tanh nồng khó chịu, gây khó thở, buồn nôn. Hãy sử dụng nguồn nước đạt tiêu chuẩn như các loại máy lọc nước uy tín để rửa mặt bạn nhé.
Khói bụi, ô nhiễm không khí trong môi trường làm việc, trên đường. Thực sự bạn không thể bỏ ngay công việc tốt chỉ vì mặt lên mụn chính vì thế bạn chỉ có thể giảm các tác động của môi trường làm việc bằng cách tự che chắn, đeo khẩu trang, rửa mặt sạch sau khi kết thúc ca kíp. Với tình trạng khói bụi, ô nhiễm thường gặp trên đường như hiện nay thì bạn cần chú trọng đến việc bảo vệ khuôn mặt trước khi ra đường. Bởi đây cũng chính là nguyên nhân tác động trực tiếp lên da mặt, gây bít tắc lỗ chân lông, tăng nguy cơ lão hóa da sớm và nổi mụn trứng cá. Do đó, hãy nhớ đeo kính và đeo khẩu trang kín mặt trước khi ra đường để hạn chế tối đa nguy cơ gây mụn.
Nguyên nhân chủ quan:
Sử dụng mỹ phẩm không đúng, mỹ phẩm tự chế, không rõ nguồn gốc, dễ gây kích ứng da. Quan trọng là bạn biết chọn loại mỹ phẩm phù hợp với đặc tính da đang sở hữu và có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng. Khi mua mỹ phẩm, bạn nên lưu ý thành phần sản phẩm có phù hợp hoặc có dị ứng với da hay không.
Da mặt quá khô rất dễ gây ra kích ứng da và làm sản sinh nhiều dầu hơn, gây mụn nhiều hơn. Các chất tẩy rửa mạnh, toner chứa cồn hay các loại sữa rửa mặt làm khô da không thể giúp bạn hạn chế nhờn trên mặt mà chỉ khiến tình trạng tệ hơn. Tốt nhất, bạn nên có chế độ dưỡng ẩm hợp lý cho da nhờn thay vì cố gắng hút dầu và làm khô chúng quá mức.
Bàn tay bạn tiếp xúc với nhiều vật chứa vi khuẩn suốt cả ngày. Đơn giản nhất là điện thoại di động, tivi hay máy tính… đều khiến tay bạn không sạch sẽ. Nếu bạn có thói quen đưa tay vuốt lên mặt, vi khuẩn sẽ dễ dàng bám lại và gây ra tác động xấu trên da. Nếu không thể tránh những hành động đó, bạn hãy chú ý rửa tay và vệ sinh các thiết bị cá nhân thường xuyên để giảm thiểu vi khuẩn.
Stress khiến tim bạn đập nhanh, gây hại cho dạ dày, và cũng là nguyên nhân gây ra nếp nhăn. Nhưng bạn có biết rằng stress cũng làm tăng kích thích tố gây ra mụn trứng cá trên da? Hãy chú ý đến những biện pháp thư giãn giảm căng thẳng nhưng tự điều chế cảm xúc bằng cách tập yoga, tập thiền, đọc sách và ngủ đủ giấc… rất nhiều biện pháp để giảm căng thẳng cho cơ thể.
Chế độ ăn uống không lành mạnh cũng tác động đến làn da và gây mụn. Ăn đồ chứa quá nhiều dầu và tinh bột làm ảnh hưởng nội tiết tố, ăn đồ cay nóng dẫn đến xuất hiện mụn đặc biệt các loại đồ ăn nhanh. Thay vào đó bạn nên ăn các loại rau củ quả tươi.
Không uống đủ nước cũng là một nguyên nhân phổ biến. Nước chiếm khoảng 60% khối lượng cơ thể và có vai trò vô cùng quan trọng trong việc đào thải các chất cặn bã loại bỏ khỏi cơ thể, giúp cho làn da được khỏe mạnh hơn. Nếu không bổ sung đủ lượng nước cho cơ thể sẽ khiến cho độc tố tích tụ lâu ngày và dễ hình thành mụn.
Mất cân bằng nội tiết tố, phụ nữ đến kỳ, nam nữ đến tuổi dậy thì, hoặc sử dụng một số loại thuốc gây kích ứng, đang trong quá trình điều trị một bệnh lý khác bằng thuốc…
